Om in onze ontwikkeltrajecten maximale impact te maken ontwikkelden we naast de groeipiramide (als strategisch framework) ook de projectkaart. De projectkaart kan op een aantal manieren helpen om juist de uitvoering van een ontwikkeltraject zo goed mogelijk te laten verlopen.
Scan Vaak heb je als ondernemer al wel een idee waar je wilt beginnen. Die intuïtie nemen we serieus, en tegelijkertijd merken we dat een stapje terug vaak helpt om diepere dynamieken bloot te leggen. We starten een traject dus vaak met een scan. Dat kan een complete bedrijfsscan zijn, waarin we globaal de 9 bouwstenen van de groeipiramide, de 3 groeipijnen en de 3 ‘groeifijnen’ langs gaan. Maar het kan ook een specifieke scan zijn op één van de bouwstenen. De scans zijn speciaal ontwikkeld om in een beperkte tijd veel inzichten naar boven te halen, en fungeren dus als vlotte koersbepaling voor een traject. Na de scan is inzichtelijk welke ´groeipijn´ we te lijf gaan met het project, welke bouwsteen centraal staat en wat uiteindelijk het resultaat – de ‘groeifijn’ – is die we willen realiseren.
"De scans zijn speciaal ontwikkeld om in een beperkte tijd veel inzichten naar boven te halen, en fungeren dus als vlotte koersbepaling voor een traject."
Groeipijn
Nóg een stap voordat we echt gaan beginnen denk je misschien? Ja, en niet zonder reden! De scan gaf aan welke groeipijn´ we willen verzachten, deze stap zoomt nog extra in op hoe we dat kunnen gaan doen.
We zien dat de grootste uitdaging die onze relaties hebben het goed en succesvol runnen van hun bedrijf is. We zien daarin ook vrijwel altijd de drang om zowel een ´mooie toko´ neer te zetten als competitief en resultaatgericht bezig te zijn. Al naar gelang de groeifase waarin het bedrijf zich bevindt komen daar telkens andere strategische uitdagingen bij kijken. Door in te zoomen op de exacte situatie en achtergronden waarin de betreffende groeipijn bestaat is het mogelijk om de bouwsteen waarin gewerkt gaat worden nog scherper neer te zetten. ‘Zonder groeipijn geen groeifijn’.
Bouwsteen
Nu we met de scan en de groeipijn de basis helder hebben kunnen we ons gaan richten op de uitvoering. Binnen de bouwsteen die de meeste aandacht nodig heeft – of waarvan uit de scan bleek dat die het beste beginpunt kan vormen voor het project – bevindt zich altijd een driedeling. We werken ‘van onder naar boven’ door achtereenvolgens terug te gaan naar de basis, kansen in kaart te brengen en vervolgens gericht te handelen. Een voorbeeld aan de hand van de bouwsteen merkstrategie:
Terug naar de basis
We starten met de merkkern opnieuw in kaart brengen en de missie, visie en kernwaarden te verlevendigen. In de praktijk betekent dit vaak een sessietraject met MT of directie, waarin opnieuw wordt nagedacht over het bestaansrecht van de organisatie en over een stuk zingeving en identiteit wat daarmee te maken heeft. Deze eerste laag van merkstrategie legt zo een solide basis voor de volgende lagen.
Kansen
Aan de hand van de hernieuwde kern kan er nagedacht gaan worden over nieuwe kansen. Hoe kunnen we ons onderscheiden vanuit identiteit? Op welke manier kunnen we medewerkers in staat stellen om aan te haken op het verhaal van de organisatie? Maar ook: wat is er nodig om slim te positioneren in de markt waarin je actief bent? Het opleveren van een strategisch marketingplan – met een diepe basis in de merkkern – is een belangrijk onderdeel van deze tweede laag van merkstrategie.
Gericht handelen
Niets zo hinderlijk als een strategisch project dat compleet strandt in de executiefase. Er is ons dus alles aan gelegen om juist die derde laag integraal te laten terugkomen in verbetertrajecten. Wat is er nodig om het strategisch marketingplan te laten landen? Wat houdt ons tegen?
"Niets zo hinderlijk als een strategisch project dat compleet strandt in de executiefase."
Vaak kiezen we voor een situatie van maandelijkse support op hoofdlijnen om de executie te zekeren. Niet omdat we geloven dat een organisatie dat zelf niet kan (dat willen we juist!), maar omdat het organiseren van tegenspraak en scherpte misschien wel één van de belangrijkste graadmeters voor succes in de praktijk is. Hier gaat het dus om de kunst van het uitvoeren en het op lange termijn onderscheiden door kwaliteit van werk.
Blokkers & versnellers
In dit artikel, waarin we de groeipiramide introduceerden, las je het al: bij het werken binnen één van de bouwstenen kun je er bijna blindelings vanuit gaan dat er zich vanuit de andere bouwstenen zogenaamde blokkers en versnellers gaan vormen. Dit sluit nauw aan bij de complexe dynamiek die we in de praktijk zien. Alleen maar vanuit (bijv.) merkstrategie werken is gewoon te kort door de bocht, hoewel er nog veel ‘merkbureaus’ zijn te vinden die zo denken. Of alleen maar proberen de boel vlot te trekken door extreem in te zetten op leiderschap. Bij Voorwaarts geloven we dat echte duurzame resultaatverbetering altijd een samenspel is tussen verandering op de gebieden strategie, mens én organisatie. Dus bereid je als je bezig bent in één werkgebied voor op kansen en bedreigingen uit de andere gebieden!
Met blokkers bedoelen we specifiek die dynamieken die potentieel een ontwikkeltraject kunnen dwarsbomen, of de impact daarvan verminderen. Denk bijvoorbeeld aan een organisatie die dolgraag met innovatie (bouwsteen) aan de slag wil, daar ook de noodzaak toe heeft (groeipijn) én een beeld heeft van wat het gaat opleveren (groeifijn), maar … waar een ondernemer aan het roer staat die door onervarenheid nog geen duidelijke visie en koers durft te ventileren.
We zeggen dan dat de bouwsteen innovatie in potentie rekening moet houden met de blokker leiderschap. In de praktijk komt het er op neer dat we in zo’n geval altijd gedurende het project sterk aandacht geven aan leiderschapsontwikkeling. Want zonder serieuze aandacht te besteden aan de blokkers decimeer je de potentiële impact van jouw ontwikkeltraject.
Met versnellers ligt dat anders. Die voelen meer als ‘windje mee’, want binnen de bouwsteen waarin je aan het verbeteren bent spelen die dynamieken ineens in je voordeel! Nogmaals het innovatietraject (bouwsteen), maar nu constateren we dat er binnen de huidige organisatie een waanzinnig ondersteunende structuur (versneller) in stelling gebracht kan worden om het innovatieteam de plek te geven in de organisatie die ze nodig hebben qua slagkracht en legitimiteit. Je voelt het al, als we tijdens een traject aandacht besteden aan het instelling brengen van de juiste versnellers kan dat enorm helpen om daadwerkelijk de ‘groeifijn’ te realiseren waar we naar op zoek zijn. Daarnaast is het in de praktijk ook simpelweg enorm leuk. Je boort hiermee namelijk positieve energie, waardevolle assets en kwaliteiten van mensen aan die al in de organisatie verscholen liggen, en die nu mee kunnen helpen om een nieuw traject van de grond te krijgen!
"Moraal van het verhaal: breng je blokkers en versnellers in kaart, en minstens zo belangrijk – doe er iets mee!"
De laatste jaren zien we steeds vaker patronen terugkomen in de samenstelling van bouwsteen + versneller + blokker. We hebben die dan ook in kaart gebracht, om bij de selectie van de juiste blokkers en versnellers vanuit de opgedane ervaring ook input te kunnen leveren. (Onderaan dit artikel kun je de PDF downloaden, en bijvoorbeeld zelf al als ‘cheatsheet’ gebruiken.)
Moraal van het verhaal: breng je blokkers en versnellers in kaart, en minstens zo belangrijk – doe er iets mee! Groeifijn Hoewel de ‘groeifijn’ als laatste wordt getoond op de projectkaart (zijnde het resultaat van de inspanningen) is het ook in vroeg stadium al belangrijk om te weten waar je naartoe werkt. Dat geeft sowieso koers en sturing aan je project, maar kan ook helpen om af te wegen of dit ontwikkeltraject wel of niet belangrijker is dan andere zaken. Zeker als we kortetermijn- vs. langetermijntrajecten (en dus -resultaten) afwegen is het van belang om haarfijn uit te kauwen wat de verwachtte resultaten zijn, zodat die ook eerlijk kunnen concurreren met quick wins op korte termijn. We zien dat in de wervelwind van alledag de focus op snelle resultaten onverminderd groot blijft, met de projectkaart trachten we een tool te lanceren waarin ook de strategische doelen en veranderingen een serieuze plek krijgen. Zodat korte- en langetermijndoelen elkaar niet langer bijten, maar met een helder overzicht naast elkaar kunnen worden nagestreeft.
De projectkaart alvast downloaden? Hieronder vind je ‘em, incl. de ‘cheatsheet’ met veel voorkomende blokkers en versnellers. Een ontwikkeltraject doorlopen op basis van de projectkaart? Van harte welkom! Geef ons een belletje op 0184-764064, mail naar gezondgroeien@voorwaarts.org, of nog beter: kom op de koffie op jouw case te bespreken.